Gevşemiş bağ dokularına bağlı; kalın barsak anslarının sarkmasıdır. Rektosel vajina arka duvarından kalın barsak boğumlarının dışarı doğru çıkmasıdır.
Dışarıdan bakıldığında pembe boğum şeklinde görülür. Vajinal fıtık, barsak fıtığı 4 derecede evrelendirilmiştir. 1. Derece hafif fıtığı ifade eder ve ayakta iken ıkınma ya da ağır yük kaldırıldığında belirginleşir. 4. Derece vajinal fıtıkta; yatar pozsiyonda dahi barsak katlantıları vajina dışına komple çıkar.
Vajinada rektosel vajinal mukoza yani iç zarından dışarı doğru barsak katlantılarının çıkmasıdır. Barsak katlantıları direct gözükmez ancak mukoza altından elle hissedilebilir. Rektosel çoğu kez vajinal genişleme ile beraberdir.
Rektosel yani kalın bağırsak fıtıklaşması olup; ameliyat olmamış hastalarda ince bağırsaklarda fıtık kesesine az da olsa dahil olabilir. İşte bu durumda bağırsak tıkanıklığına bağlı ileus ve acil tibbi tedavi gereksinimi doğabilmektedir. Hemen hemen ince bağırsağın dahil olduğu tüm vajinal fıtıklar mutlak tedavi ve cerrahi gerektirir. İnce bağırsağında dahil olduğu fıtıklar tedavi edilmez ise ölüm ile sonuçlanabilir.
Vajina bağ ve kas dokusu tüm batın içi organlarının vajianl açıklıktan dışarı çıkmasını engelleyecek yapıya sahiptir. Ancak özellikle normal vajinal yoldan doğum ile bağ ve kas dokusunda yırtıklar rektosele sebep olur.
Gebelik yaşamış olmak, rahimağzının 4 cm e kadar açılmış olması normal vajinal yoldan doğum yapılmamış olsa da vajinal fıtık oluşması için çoğu kez yeterli olmaktadır. Yani doğum eylemi normal vajinal yolla olmasa da, ağrı çekmiş olmak, bebeği karnında taşımış olmak da vajinal fıtık, rektosel olması için yeterli gelebilir. Ayrıca:
Özellikle üreme dönemi sonrası annelerimizin, çocuk bakımı sırasında ağır yük kaldırma olasılıkları oldukça fazladır. Normal vajinal yoldan doğum ya da doğum eylemi sezeryanda olsa iri bebek gebeliği gibi durumlar sonrası rektosel oranı artmaktadır.
Normal vajinal doğum sırasında bebek doğum kanalından çıkarken vajinal çatıda ki bağ ve kas dokularında defect oluşturur. Özellikle dopum öncesi egzersiz yapmayan hastalarda bu defekt daha belirgin olmaktadır.
Anatomik olarak yırtık oluşmuş ise öksürük ve ağır yük kaldırma ile rektosel yıllar içinde ilerleyecek evre 4 yani yatar pozisyonda dahi ele gelen kitle şikayeti oluşturacakır. Anüs ile vajina arasında ki perineal body tüm vajinal ve pelvik kasların birleşme tepe noktasıdır ve bir çatı işlevi görür.
Pelvik tabanda perineal bady yani anüs ile vajina açıklığı arasında olan 2-3 cam lik yapıda doğuma bağlı çökme kısalma var ise rektosel daha belirgin olmaktadır. Perineal body çökmesi var ise rektosel ameliyatında perneoplasti (perianal alan düzelme) ile bu bölgenin kas ve bağ dokuları onarılmaz ise rektosel tekrarı kaçınılmazdır.
Rektosel hastalarının ele gelen kitle şikayeti olmasa da çeşitli şikayetleri olabilmektedir.
Evre 1 rektosel hastalarında vajinal bölgede ele gelen kitle dinlenme pozisyonunda olmayabilir. Ancak ıkınma, ağır yük kaldırma, cinsel ilişki sırasında dışarı çıkan barsak katlantıları olabilmektedir. Evre 2 ve daha üzerinde dinleme pozisyonu da dahil dışarı sarkan barsak katlarından söz edilir. Vajinadan fıtıklamış ele gelen kitle dışında rektosel hastalarının şu şikayetleri olmaktadır.
Bağırsak fıtıklaşması sonucunda, gaytalama reflexi için açı bozulmaktadır. Çoğu hasta vajinadan barsağı içeri eli ile itmeden büyük abdestini yapamamaktadır. Kabızlık, gaz, büyük abdesti yapamama gibi hayat kalitesini bozan şikayetler çok sık olmaktadır.
Hamilelerde vajinal fıtık genellikle 2. ya da 3. gebelikte görülmektedir. İlk gebelikte travmaya uğrayan vajinal yapı varlığı gerekmektedir. Özellikle 24. Haftadan sonra rektosel ve hemoroid şikayetleri artmaktadır. Gebelik ya da fetus üzerine herhangi bir olumsuz etkisi bulunmamaktadır.
Rektosel varlığı normal doğum için engel değildir. Ancak aşırı fıtıklaşmış (evre 3 ve 4) vajinal fıtık varlığında bebek doğum kanalında iken bağırsak fıtığının beslenmesini bozabilir.
Bağırsaklarda kan akımının yetersiz olması bağırsak yırtıklarına ve ağır enfeksiyonlara sebep olabilir. Bu sebeple bu durumda olan gebelerin doğum planlanmasından önce jinekolog tarafından muayene edilmeleri gerekmektedir. Diğer bşr tercih de doğumun sezaryan ile planlanmasıdır.
Bağırsak fıtığı, rektosel aynı tanımlama içersindedir. Eğer hafif bir vajinal genişleme ile beraber hafif rektosel var is eve hasta ameliyat olmak istemiyor ise vajinal lazer uygulama ile tedavi denenebilir. Ancak rektoselin sebebi anatomik yırtıklar olduğu için ve nüks yaşanmaması için kesin tedavi ameliyattır.
Rektoselin kesin tedavisi rektosel ameliyatıdır. Rektosel ameliyatında ki önemli noktalardan bir tanesi sadece vajinal mukozal dokunun alınması rektosel onarımında yetmemekte aynı anda vajinal kas dokusu ve perineal bady (anüs ile vajina arasında ki bölge) de onarılmalıdır. Rektosel ameliyatında vajinal alandan, fıtıklaşan barsak kesesi çıkartılır, açıklık emilen sütürlerle kapatılır.
Vajinal mukoza ve kas yapılar onarılacağı için rektosel ameliyatı aynı zamanda genişlemiş vajinanın daralmasını ve cinsel ilişkide genişlik şikayetinin bitmesini sağlamaktadır. Ameliyat süresi yaklaşık 1 saat sürmektedir. Genel anestezi ya da spinal anestezi uygulanabilir.
Rektosel ameliyatı sonrası ilk gün ağrı kesici ile geçebilen hafif ağrı olmaktadır. Özellikle bu hastalar normal doğumda yapmış olduklarından doğum sonrasından daha az ağrı olduğunu ifade etmektedirler. Ameliyattan sonraki gün ayakta duş alınabilir ve genellikle hastanede yatış 1 gün olmaktadır.
İş ve normal hayata dönüş 3. Gün mümkündür. İlk 10 gün ağır spor ve ağır yük kaldırma gibi aktiviteler yapılmamalıdır. 4. Hafta itibari ile cinsel ilişkiye girmekte sakınca yoktur.
Ameliyattan sonra dikişlerde baskı oluşturup rahatsız edeceği için dar ve sert kıyafetler ilk 10 gğn tercih edilmemelidir. Ayrıca kabız kalınmaması ağrı ve dikiş zorlama olmaması açısından önemli olacağı için sert dışkılamanız mevcut ise hekiminizden barsak yumuşatıcı ilaç desteği talep etmenizde fayda vardır.
Rektosel ameliyatı sonrası normal hayata dönüş 3. Günde başlayabilir. Ancak dokunun tam iyileşmesi ve cinsel aktivite başlamsı 4. Hafta civarında olmaktadır. Cerrahi olarak atılan dikişler eriyebilir dikişlerdir. Eriyebilir dikişler bağ dokusunu kuvvetlendireceği için, ameiyat sonrsı alınmaması vajinal çatının güçlü kalmasını sağlar.
Vajinal fıtık hastalarında vajinal genişleme, vajinal yapının kıvrıntılı kasılabilir mukozal yapısının bozulması sonucunda cinsel hayat olumsuz etkilenmektedir.
Orgazm olamama, cinsel uyarım bozukluğu, vajinal genişliğe bağlı penisi hissedememe gibi problemler hem hastayı hemde partneri olumsuz etkilemektedir. Ayrıca vajinal yapının dışarı sarkması ilişki sırasında ve öncesinde elle düzelme ya da ilişki sırasında dışarıda görülen kitle etkisi yapmaktadır.
Cinsel ilişki sırasında gaz ve gayta kaçırma da ameliyat olmayan hastalarda sık görülür. Yapılacak rektosel ameliyatı cinsel özgüven ve cinsel hayat kalitesini oldukça olumlu etkiler.
Kabızlık, aşağı sarkan organlar, sürekli olan ve artan pelvik ağrı, istemsiz gaz kaçırma şikayetleri hayat kalitesini de olumsuz etkilemektedir. Vajinal fıtığın cerrahi onarılması hayat kalitesininde belirgin artmasını sağlar.
Rektosel vajina duvarında bağırsak fıtığı oluşmasıdır. Yani ana defekt vajina duvarında olduğu için konu hakkında deneyimli jinekologlar tarafından tedavi edilmelidir.
Vajinal fıtık ameliyatı hangi hastanede ya da klinikte yapıldığına, idrar kesesi sarkması, perineoplasti, labioplasti yapılıp yapılmamasına göre değişmektedir. Fiyat bilgilendirilmesi genelde muayene sonrası verilebilmektedir.
Rektosel ameliyatında sadece vajinal mukoza alınmaz, etraf bağ doku ve çoğu kez perineal body de onarılıdr. Doğru ve dikkatli yapılmış rektoselin tekrar edilmesi beklenmemektedir. Ancak fazla kilo var ise verilmeli, sigara kullanılıyor ise bırakılmalıdır.
Rektosel bağırsakların vajen duvarından fıtıklaşmasıdır. Vajinal sarkma tedavi edilmez ise sürekli tekrar eden enfeksiyonlar, ağrı, kötü koku, cinsel ilişkiye girememe, bağırsak fıtığının artması sonucu bağırsak kan akımının bozulması ve ciddi sepsis (kanda ağır enfeksiyon) dahi görülebilir. Menapoz sonrası vajinal iyileşme zor olduğundan hastanın eğer rektoseli var ise; tanı konulduğu an ameliyatı önermekteyiz.
Menapoz sonrası bağ doku da azalacağından tedavi edilmemiş rektosel hastalarında vajinal fıtık can sıkıcı şeklide artmakta, yapılacak ameliyat işlemi büyümektedir. Aşağı sarkan bağırsak ile beraber tedavi edilmemiş hastalarda idrar torbası hatta rahimde karın içi basıncı ile berabar sarma alanine dahil olmaktadır.
Genital bölge bir bütün olduğu için vajinal fıtık ameliyatı yapılır iken aynı seansta;
gibi ameliyatlar kolaylıkla beraber yapılabilir. Yapılan muayenede hekim pelvik tabanı değerlendirip bir bütün olarak ele almalı, defektleri tespit edip son hali ile tam olarak onarılmış pelvik taban için cerrahi planlama yapmalıdır.